Logopedie volwassenen

Neurologische stoornissen

Oorzaak

Neurologische spraak- en taalstoornissen treden op als gevolg van een hersenbeschadiging. De oorzaak van dit letsel kan heel verschillend zijn zoals:

    • een beroerte (CVA)
    • een ongeval
    • een hersentumor
    • een spierziekte
    • …

De logopedist onderzoekt en behandelt mensen met neurologische communicatiestoornissen (afasie en dysartrie), slikstoornissen (dysfagie) en cognitieve stoornissen (geheugenproblemen en aandachts- en concentratiestoornissen). Behandelingen kunnen plaatsvinden in de praktijk en aan huis van de patiënt als deze zich moeilijk kan verplaatsen.

Soorten neurologische spraak- en taalstoornissen

    • Afasie: stoornis in het taalgebruik met als mogelijke symptomen:
      • niet begrijpen wat de ander vertelt
      • spreken verloopt moeizaam
      • niet op de woorden kunnen komen of verkeerde woorden gebruiken
      • lezen en schrijven kan ook verstoord zijn
    • Dysartrie:
      • problemen met het uitspreken van woorden
      • De spraak is aangedaan, omdat door verlamming van de spieren van lippen, tong en/of gehemelte de spraakklanken niet meer goed gevormd kunnen worden. Daardoor kan iemand moeilijk te verstaan zijn.
      • De patiënt kan wel communiceren door middel van schrijven of gebaren.
      • Volgende aspecten worden behandeld:
        • ademhaling, stemgeving (fonatie), resonantie, articulatie en zinsmelodie (prosodie).
        • De behandeling is gericht op het verbeteren van de verstaanbaarheid.
    • Apraxie:
      • articulatiestoornis die het gevolg is van een hersenletsel
      • een stoornis in het programmeren van de spraakbewegingen, een stapje voor de uitvoering zelf.
      • Het bewust produceren van spraak is dus gestoord, terwijl het automatisch spreken beter is.
  • Cognitieve gevolgen: 
    • vertraagde snelheid van informatieverwerking, tragere denksnelheid
    • moeite om de aandacht vol te houden, om je te concentreren
    • problemen met gerichte aandacht
    • problemen met verdeelde aandacht

Oromyofunctionele stoornissen bij jongeren en volwassenen

De vormgeving van de mond en de stand van de tanden en kiezen worden voor een groot deel bepaald door de functie van de spieren in en om de mond.  Afwijkende mondgewoonten kunnen het evenwicht tussen die spieren onderling verstoren. Denk aan foutieve slikgewoonten, mondademen, duimen, vingerzuigen, lispelen of slissen. Oro-myofunctionele therapie (OMFT) is een oefentherapie die gericht is op het herstellen van een verstoord evenwicht in het functioneren van de spieren in en om de mond.

‘Normaal gesproken’ is er een functioneel evenwicht tussen de werking van de verschillende spieren in en rond de mond. De kauwspieren, de tong, de lippen, de kinspieren etc., oefenen ieder functionele krachten uit op het gebit. Als bepaalde spieren of spiergroepen niet goed functioneren, heeft dit vrijwel altijd een direct gevolg voor de vorm van het gebit en/of de kaken. Vaak is dan ook de spraak gestoord. Veelal is er gestoorde groei van de naso-pharyngeale ruimte met als mogelijk gevolg slaapstoornissen of zelfs hypopneu of apnoe. Indien uitsluitend de spraak gestoord zou zijn, kan de klassieke logopedie uitkomst bieden. Maar als de kaken, de tanden en kiezen, neusholte en/of het kaakgewricht bij het probleem betrokken zijn, kan de logopedist daarmee geen blijvend resultaat bewerkstelligen. De oorzaak van dergelijke problemen is dan namelijk niet weggenomen.

De oro-myofunctionele therapie is erop gericht alle mondspieren weer in evenwicht te brengen door gerichte oefeningen te geven en foutieve gewoonten af te leren. De therapie pakt daarmee de oorzaak aan van één of meerdere problemen en niet alleen de gevolgen van het verkeerde evenwicht. Door deze aanpak is de kans op een relaps bij andere therapieën, zoals logopedische articulatie-behandeling, orthodontie of chirurgische kaakcorrectie veel minder.